Refleksja

„Niech cię Pan błogosławi i strzeże. Niech Pan rozpromieni oblicze swe nad tobą, niech cię obdarzy swą łaską. Niech zwróci ku tobie swoje oblicze i niech cię obdarzy pokojem”.

Współczesny świat uczy nas wielu technik od składanie origami przez projektowanie ładnych plakatów w komputerze aż po czynności, które mogą uratować życie komuś, kto obok nas będzie nieprzytomny. Coraz częściej spotykamy się też z różnymi zabiegami czy sztuczkami związanymi z komunikacją międzyludzką. Irytuje nas wykorzystywanie tej wiedzy przez twórców reklam. Jednocześnie mamy świadomość, że w wielu sytuacjach kryzysowych to terapeuta posiadający umiejętności zaczerpnięte ze współczesnej psychologii jest w stanie uratować niejedno małżeństwo.

O ile możemy doskonalić sposoby porozumiewania się, te same treści ubierać w inne słowa i gesty, o tyle nie jesteśmy w stanie nauczyć się „techniki” życia w pokoju. Tu nie zadziała: „Zrób to, albo tamto, a już nie będziecie się kłócić”. Dlatego Słowo Boże przypomina nam, że to Pan „obdarza pokojem”. Nie zdajemy sobie sprawy jak bardzo zgoda idzie w parze z Bożym błogosławieństwem. Jeśli jesteś po-błogosławiony, to jesteś zdolny do życia w zgodzie, które nie jest tylko martwym kompromisem, które nie zadowala żadnej ze stron, ale wyrasta z głębokiego pokoju serca.

Jak otworzyć się na Boże błogosławieństwo i pokój? Trzeba zacząć od szukania Boga. Jeśli w 2023 roku szukać będziemy przede wszystkim siebie, chcąc aby wszystko było „po mojemu”, to narażamy się na chroniczną nerwicę. Zaś „kto szuka, znajduje”. Oby w rozpoczynającym się roku tego szukania nawet przez chwilę nam nie zabrakło.  

Złota myśl tygodnia

Wiara w Kościół to konkretyzacja wiary w Boga, który nam się objawił jako Emmanuel, Bóg z nami.

bp Andrzej Czaja

Na wesoło

Kompozytora Camille'a Saint-Saensa (1835–1921) poproszono, by posłuchał i ocenił grę na fortepianie dziewczyny uchodzącej za cudowne dziecko. Gdy już skończyła – mistrz powiedział:

- Wydaje mi się, że ona miała wychowanie bardzo religijne; gra w sposób ewangeliczny. Jej ręka prawa nie wie, co czyni lewa.

Jasiu napisał list do Dzieciątka:

„Chciałbym narty, łyżwy, sanki i grypę na zakończenie ferii świątecznych”

Patron tygodnia –  św. Cyriak Eliasz Chavara, prezbiter – 3 stycznia

Cyriak urodził się w Kerala w Indiach 10 lutego 1805 r. Był chrześcijaninem obrządku syro-malabarskiego (jednego z katolickich Kościołów wschodnich, grupy tzw. chrześcijan św. Tomasza, która pozostaje w jedności z Rzymem). Jako chłopak pozostawał pod dużym wpływem matki, kobiety głęboko wierzącej, silnej i stanowczej. Przez pewien czas uczęszczał do szkoły podstawowej w Kainakary, a następnie przeniósł się do Pallipuram, gdzie pobierał nauki humanistyczne w szkole średniej. W końcu wstąpił do seminarium duchownego. Mając 24 lata, przyjął święcenia kapłańskie. Przez dłuższy czas był pomocnikiem rektora seminarium w Pallipuram. 11 maja 1841 r. założył Kongregację Sług Niepokalanego Poczęcia, której zadaniem był szeroko rozumiany apostolat. 6 grudnia 1855 roku ksiądz Chavara przekształcił młodą wspólnotę w Zgromadzenie Karmelitów od Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. W tym samym roku nowa kongregacja została zaaprobowana przez władze kościelne. Ksiądz Cyriak jako pierwszy złożył śluby zakonne i przyjął imię Cyriak Eliasz od św. Rodziny. W 1861 roku przyłączył swoje zgromadzenie do Zakonu Karmelitów Bosych. Ojciec Cyriak był świetnym organizatorem. Wymagał wiele od siebie i od innych. Jego kongregacja pielęgnowała kult Jezusa Eucharystycznego i Matki Bożej. Z zapałem głosił słowo Boże w kościołach, salach konferencyjnych, szkolnych klasach. Był doskonałym przewodnikiem duchowym. Mianowany wikariuszem generalnym Kościoła syro-malabarskiego, wytrwale pracował nad jego odnową i skutecznie bronił jedności. Był także współzałożycielem Zgromadzenia Sióstr Matki Karmelu. Zmarł 3 stycznia 1871 r. w Koonammavu w ramionach swego kierownika duchowego i przyjaciela, ojca Beccara. Beatyfikował go 8 lutego 1986 r. papież św. Jan Paweł II. Jego kanonizacji dokonał papież Franciszek na placu św. Piotra w Rzymie 23 listopada 2014 r.

Opowiadanie

Dla kogo?

Jedno z opowiadań żydowskich mówi o mądrym rabinie bojącym się Boga. Pewnego wieczoru, po dniu spędzonym nad księgą starych proroctw, rabin postanowił wyjść na ulicę i odprężyć się w czasie przechadzki.

Idąc powoli drogą leżącą na uboczu, spotkał pewnego stróża, który długimi i zdecydowanymi krokami chodził tam i z powrotem przed ogrodzeniem bogatej posiadłości.

- Dla kogo tak chodzisz? – spytał zaciekawiony rabin. Stróż wymienił nazwisko swego pana. Potem zapytał:

- A ty dla kogo chodzisz?

To pytanie głęboko zapadło w serce rabina.

A ty, dla kogo wędrujesz? Dla kogo przeznaczone będą wszystkie kroki i niepokoje nowego roku? Dla kogo żyjesz?

Wierzę w Kościół – katechezy o Domu Bożym dla nas cz. 6.

Sensem Kościoła jest więc służyć zbawieniu, służyć Bogu i ludziom, ale w takim właśnie znaczeniu: prowadzenia człowieka do coraz głębszej wspólnoty z Bogiem.

Oznacza to, że Kościół nie jest i nie może być celem sam dla siebie. Nie chodzi więc o to, by budować silny Kościół, w znaczeniu mocnych struktur i sprawnej organizacji. Owszem, tych elementów rzeczywistości Kościoła nie można lekceważyć, ale nie można ich też przeceniać. Najważniejsze jest dobro zbawcze dzieci Bożych,

więcej, każdego człowieka. Ostatecznie drogą Kościoła jest człowiek (por. RH 14).

Tak więc wartość Kościoła zawiera się najpierw w tym, że jest on znakiem i narzędziem zbawienia; nie miejscem zbawienia, bo zbawienie jest dla świata i realizuje się w świecie. Co nam Kościół ponadto daje, co mu zawdzięczamy?

W Lumen gentium znajdujemy bardzo jasną wypowiedź na temat wartości Kościoła: „Głosząc Ewangelię, Kościół zachęca słuchających do wierzenia i do wyznawania wiary, przygotowuje ich do chrztu, wyrywa z niewoli błędu i wciela w Chrystusa, aby przez miłość do Niego dorastali do pełnej doskonałości. Działalnością swoją sprawia, że wszelkie dobro, jakie zostało zasiane w sercach i umysłach ludzi, we własnych obrzędach i kulturach narodów, nie tylko nie ginie, lecz zostaje uleczone, wyniesione i dopełnione na chwałę Boga, aby zawstydzić szatana, a uszczęśliwić człowieka” (KK 17).

bp Andrzej Czaja

Refleksja

W żywotach świętych mamy dużo przykładów, że Pan Bóg przemawiał do ludzi przez sny nie tylko w czasach biblijnych, ale także i później. Prorocze sny przewijają się także w biografiach świętych. Jeden z bardziej znanych dotyczy świętego Dominika, założyciela zakonu dominikanów. Brat Jordan z Saksonii, pierwszy po św. Dominiku generał zakonu, pisze, że kiedy założyciel dominikanów miał się urodzić, matka miała sen, że urodzi pochodnię, która rozpali cały świat. Podobnie proroczy sen miała matka Nicolo Paganiniego: ukazał jej się anioł, który oznajmił, że syn zdobędzie w przyszłości sławę najwybitniejszego skrzypka na świecie. Ojciec potraktował sen jako proroctwo i postanowił wysłać syna na lekcje gry na skrzypcach.

Refleksja

„Jest czas czekania i związanych z nim nadziei. (...) Adwent jest czasem posiewu słowa nadziei i otwierania się na Tego Kogo ono zwiastuje. (…) W Nim streszczają się wszystkie Boże obietnice dane ludziom”. Fragment rozważań ks. prof. Andrzeja Rojewskiego, liturgisty, doskonale wprowadza nas w myśl dzisiejszej liturgii. Spójrzmy najpierw na drugie czytanie. Św. Jakub zachęca w nim do cierpliwego trwania w oczekiwaniu na przyjście Chrystusa: „Bądźcie cierpliwi i umacniajcie wasze serca, bo przyjście Pana jest już bliskie”. Za przykład wytrwałości i cierpliwości winni nam służyć prorocy, którzy przemawiali w imię Pańskie. Jednym z proroków był Jan Chrzciciel, który został posłany, by przygotować drogę Panu. On nam przypomina, że w Osobie Jezusa wypełniają się obietnice mesjańskie z Księgi proroka Izajasza. Wskazuje, że Chrystus nie jest jakimś wieszczem grającym na ludzkich uczuciach i pragnącym sławy. Tym, którzy zwracają się do Niego z wiarą, udziela tego, o co proszą. Przyszedł na ziemię, by wyzwolić ludzi od największej niewoli, jaką jest grzech. Proroctwa Starego Testamentu wskazują, że tylko Jezus jest jedynym Zbawicielem, jedyną szansą ocalenia świata. Czy ja rzeczywiście w to wierzę? Cuda, które u jednych budziły podziw, były przecież dla innych zgorszeniem. Te cuda określały osobę Jezusa i świadczyły, że czasy mesjańskie już nadeszły.

Refleksja

Jan Chrzciciel – to już przeddzień wystąpienia Jezusa. Ale prorok Izajasz, wołający: "Przygotujcie drogę Panu, prostujcie ścieżki dla Niego”, żył siedem wieków wcześniej. A i dzisiaj kaznodzieje powtarzają to samo: "Zmieńcie się! Nawróćcie!”. Czyżby tysiąclecia historii wypełnione były wciąż tym samym wołaniem? Czyżby ludzie ciągle potrzebowali nawrócenia? Tak. Od dnia dramatu pod drzewem poznania dobra i zła. Od momentu grzechu pierworodnego ciągle potrzeba naprawy życia, postępowania, myślenia. I nigdy nie brakowało takich, którzy tej potrzeby nie widzieli: "Abrahama mamy za ojca” – jesteśmy więc doskonali i żadnego nawrócenia nie potrzebujemy. Prorok znad Jordanu gromi ich: "Z tych kamieni może Bóg wzbudzić dzieci Abrahamowi!”. Niedługo później z tym samym wezwaniem stanął wśród swoich rodaków Jezus. Po zmartwychwstaniu posłał uczniów na cały świat. W pierwszej przemowie apostoła Piotra w dniu Pięćdziesiątnicy wróciły słowa tego samego wezwania: "Nawróćcie się... i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych” (Dz 2,38).

Jak liczne mogły być tłumy nad Jordanem? "Jerozolima, cała Judea i cała okolica nad Jordanem” – w końcu to mała cząstka ówczesnego świata. A w słowie "cała” jest na pewno sporo przesady charakterystycznej dla człowieka Orientu. Tych trzech tysięcy ochrzczonych po wspomnianym wystąpieniu Piotra nikt dokładnie nie liczył, a do Jerozolimy na święta przybyło i tak wielokrotnie więcej pielgrzymów. Usłuchała więc mała część. Podobnie jest za naszych dni. Widzimy w świecie tyle moralnego zła, brudu i nieporządku. Zbrodnie przeciw życiu. Grzechy przeciw rodzinie. Nadużycia własności. Manipulacje prawdą – żeby wymienić tylko te cztery fundamentalne wartości i obszary ludzkiego świata. Czy nawrócenie jednostek, a nawet tysięcy w skali milionów coś znaczy? Tym bardziej że ci, którzy mają największy wpływ na kształtowanie opinii publicznej i wzorców postępowania, tak często nie dorastają do minimalnego poziomu moralnego. Jakie więc znaczenie będzie miało moje nawrócenie? Może nie warto sobie tym głowy zawracać?

"To, co niegdyś zostało napisane, napisane zostało i dla naszego pouczenia, abyśmy dzięki cierpliwości i pociesze, jaką niosą Pisma, podtrzymywali nadzieję”. O nadziei pisze do Rzymian i do nas apostoł Paweł. Nadzieja bywa wątła, słaba, gasnąca. I nie dziwię się. Zło zda się dominować. Dlatego nadzieję trzeba podtrzymywać, umacniać, rozpalać. I to jest zadanie chrześcijan. Dlatego nie pytam, czy moje nawrócenie, czy mój wysiłek ku dobremu zdoła zmienić świat. Nadzieja to przeświadczenie, że Bóg dostrzeże każdy, najmniejszy nawet okruch dobra i wkomponuje w wielkie dzieło stworzenia i odkupienia. Wielkie sprawy? Tak. Ale te małe też są potrzebne.

Już kolejny w naszym życiu Adwent – czas nadziei. Wszyscy, którzy od wieków wołają: "Nawracajcie się!”, są ludźmi nadziei. Wiedzą, że gdy nawraca się jeden człowiek, to cały świat staje się lepszy. Bo wzrostu królestwa niebieskiego nie mierzy się miarą ludzkiej statystyki.

Ks. Tomasz Horak

Złota myśl tygodnia

Kościół jest też wielkim darem dla świata, ale tego świat nie pojmuje. Potrzeba bowiem wiary, by to zobaczyć i Boży dar przyjąć.

bp Andrzej Czaja

Na wesoło

Przychodzi koń do baru:

- Poproszę dużą colę z lodem.

- 20 zł.

Kiedy koń powoli sączy swoją colę, barman zagaduje:

- Rzadko widujemy tu konie.

- Nie dziwię się. Cola za 20 zł…

Święci patronowie

Święta Leokadia

Leokadia pochodziła z Toledo. Informacje o niej są skąpe. Najstarszy opis jej męczeńskiej śmierci pochodzi z wieku VII. Według Martyrologium Rzymskiego, kiedy cesarz Dioklecjan wydał edykt prześladowczy (w roku 303), namiestnik rzymski w Toledo nakazał uwięzić wszystkich, którzy jawnie przyznawali się do chrześcijaństwa albo którzy zostali jako tacy oskarżeni. Wśród nich znalazła się Leokadia, mieszkanka Toledo, dziewica. Dacjan, namiestnik, usiłował ją skłonić do odstępstwa najpierw pochlebstwem i obietnicami, potem groźbą, wreszcie tak wyszukanymi mękami, że w więzieniu zmarła z wycieńczenia. Był to rok 304. Wspomniany żywot z wieku VII głosi to samo, chociaż ubarwił śmierć legendarnymi szczegółami.

Kult św. Leokadii miał swoje centrum w Toledo przy świątyni wzniesionej na jej grobie przez metropolitę św. Helladiusza. Metropolita Toledo, Sixila, pisze, że za jego czasów (w. VIII) obchodzono bardzo uroczyście jej doroczną pamiątkę 9 grudnia. W obecności króla, prymasa i mnóstwa wiernych otwierano grobowiec Świętej i wtedy przemawiał ku czci patronki miasta arcybiskup Toledo. Pisze on nadto, że wielkiej czci doznawał welon Świętej. Do rozprzestrzenienia kultu Leokadii przyczyniły się słynne toledańskie synody kościelne w latach 633, 636, 638 i 694, odbywające się w katedrze, w której pochowano Świętą.

Kiedy Arabowie w wieku VIII zajęli Toledo, relikwie św. Leokadii przeniesiono do Oviedo, gdzie również wzniesiono świątynię ku jej czci. W wieku XI relikwie Świętej przewieziono aż do Belgii, gdzie do wieku XVI odbierały cześć w opactwie Saint-Ghislain. Kiedy jednak wybuchły w Belgii wojny religijne i zaistniało niebezpieczeństwo, że protestanci zniszczą relikwie, w roku 1587 przewieziono je z powrotem do Toledo, gdzie odbierają cześć w słynnej katedrze. Św. Leokadia jest patronką Hiszpanii i Toledo.

W ikonografii św. Leokadia przedstawiana jest z palmą męczeńską. Jej atrybutem jest wieża.

Opowiadanie

Dwaj przyjaciele

Starszy nazywał się Frank i miał 20 lat. Młodszy Ted miał 18 lat. Wiele czasu spędzali razem, ich przyjaźń sięgała czasów szkoły podstawowej. Razem postanowili zaciągnąć się do wojska. Przed wyjazdem przyrzekli sobie u rodzinom, że będą wzajemnie uważać na siebie.

Szczęście im sprzyjało i znaleźli się w tym samym batalionie. Batalion ich został wysłany na wojnę. Było to straszliwa wojna, pośród rozpalonych piasków pustyni. Przez pewien czas Frank i Ted przebywali o obozie, chronionym przez lotnictwo. Lecz któregoś dnia pod wieczór przyszedł rozkaz by wkroczyć na terytorium nieprzyjaciela. Żołnierze pod piekielnym ogniem wroga dotarli do pewnej wsi. Ale nie było Teda. Frank szukał go wszędzie. Znalazł jego nazwisko w spisie zaginionych. Zgłosił się u komendanta z prośbą o pozwolenie na poszukiwanie jego przyjaciela.

- To jest zbyt niebezpieczne - odpowiedział komendant. - Straciłem już twego przyjaciela, straciłbym również ciebie. Tam ostro strzelają.

Frank mimo wszystko poszedł. Po kilku godzinach znalazł Teda śmiertelnie rannego. Ostrożnie wziął go na ramiona. Nagle dosięgnął go pocisk. Nadludzkim wysiłkiem udało mu się donieść przyjaciela do obozu.

- Czy warto było umierać, by ratować umarłego? - spytał komendant.

- Tak - wyszeptał Frank, gdyż przed śmiercią Ted powiedział: - Wiedziałem, że przyjdziesz.

To właśnie powiemy Bogu w takiej chwili: "Wiedziałem, Boże, że przyjdziesz!"

Wierzę w Kościół – katechezy o Domu Bożym dla nas cz. 2.

Ta wiara w Kościół wiąże się ściśle z wiarą Kościołowi. Akt zawierzenia Kościołowi również odnosi nas do Boga, wiąże nas z Bogiem. Wierzę Kościołowi to znaczy: ufam mu i polegam na nim, nie dlatego, że kierują nim mądrzy ludzie, lecz dlatego, że jest dziełem Bożym, że Jego Głową, kamieniem węgielnym jest Jezus Chrystus i że prowadzi go Duch Święty. Dlatego wierzę Kościołowi, że jest zbudowany na Bogu i to, co do nas mówi, jest oparte na Bożym autorytecie.

Na kanwie takiej symbiozy, takiego powiązania wiary w Kościół i wiary Kościołowi urzeczywistnia się i rozwija wiara w to, co Kościół podaje do wierzenia. Chodzi tu o wiarę szukającą zrozumienia (fides quaerens intellectum), która uznaje w Kościele depozytariusza, spadkobiercę treści objawionych przez Boga. Kościół podaje nam do wierzenia to, co od Boga bierze – to, co od Boga wziął. Tu chodzi o wiarę w to, co Kościół do wierzenia podaje.

W ten sposób, wierząc w Kościół, wierząc Kościołowi i wierząc tak, jak Kościół naucza, urzeczywistniam wraz z innymi, którzy też tak jak ja, można powiedzieć potrójnie wierzą, wspólnotę wiary, czyli Kościół. To znaczy, że Kościół jest równocześnie przedmiotem i środowiskiem wiary chrześcijanina (por. KKK 1124), przestrzenią wiary, w której ta się aktualizuje. Kiedy podważam rzeczy, które do wierzenia podaje, uderzam w jego egzystencję, dobro i rozwój, a także we własną egzystencję chrześcijańską.

bp Andrzej Czaja

I Niedziela Adwentu - 27 listopada 2022 r.

Refleksja

A może po postu pomilczeć? Odrzucić złe słowa, złe gesty, złe myśli? Bo przychodzi do nas i nastaje w nas taki czas, kiedy zaczynamy odczuwać te wszystkie złe sprawy, a krótkie dni i chłód potęgują nasze doznania. Szukamy instynktownie czegoś, co by nas pobudziło, co pozwoliłoby nam być pełnymi werwy i gotowymi do działania, a zarazem radosnymi. Czegoś, co mogłoby nas odnowić i zaszczepić w nas nadzieję i siłę. Nie chodzi tu jednak ani o depresję jesienną, ani o chandrę.

Refleksja

Jak co roku, w XXXIV Niedzielę Zwykłą obchodzimy w całym Kościele Katolickim Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata. Liturgia Bożego słowa niesie nam bardzo istotne pouczenie na temat tożsamości naszego Króla, wyjaśnia, kim jest, mówi o Jego Królestwie, Jego działaniu i skutkach Jego aktywności w naszym życiu. Św. Paweł jednoznacznie przekazuje, że Królem Wszechświata jest Umiłowany Syn Ojca, który jest obrazem Boga niewidzialnego, Pierworodnym wobec każdego stworzenia, który jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie. „I On jest Głową Ciała, czyli Kościoła. On jest początkiem, Pierworodnym spośród umarłych”.